klacz źrebna, konie sportowe, konie starsze, konie wyścigowe, matka karmiąca, stado hodowlane, wiedza ogólna, wybór paszy
Jak określić zapotrzebowanie energetyczne konia?
wrz
Pasza objętościowa to podstawa
Koń powinien mieć stały dostęp do paszy objętościowej. W takim przypadku większość koni zje równowartość około 2–2,5% masy ciała dziennie paszy w przeliczeniu na suchą masę (dla konia o wadze 500 kg będzie to 10-12,5 kg paszy dziennie). Wykazano, że kiedy koń jest na pastwisku spożycie trawy jest wyższe niż wspomniane 2,5 %, co może skutkować przybieraniem na wadze wiosną oraz latem.
Zapotrzebowanie energetyczne jest większe dla koni znajdujących się w treningu, dla klaczy źrebnych (w szczególności w ostatnich miesiącach ciąży) oraz w okresie laktacji, a także dla koni młodych w okresie wzrostu. Takim koniom warto zastąpić część paszy objętościowej odpowiednią paszą treściwą. Należy jednak pamiętać, aby spożycie paszy objętościowej (np. siana) nie wynosiło mniej niż 1,5% masy ciała (sucha masa), ponieważ może to zaburzyć trawienie i wywołać choroby.
zapotrzebowanie bytowe
Konie, które nie wykonują żadnej pracy, tzn. nie są w ruchu, nie produkują mleka, nie rosną- wykazują zapotrzebowanie energetyczne na poziomie bytowym, wynosi ono 0,6MJ energii strawnej na kilogram metabolicznej masy ciała. Metaboliczną masę ciała obliczamy z wzoru: (masa ciała)^0,75. Dla konia ważącego 500kg będzie to około 63 MJ. Konie w stanie zapotrzebowania bytowego wymagają w dawce około 5g strawnego białka ogólnego w przeliczeniu na 1MJ energii strawnej.
Podane wartości są orientacyjne, odnoszą się do neutralnej strefy klimatycznej (od -15 do +25 stopni C). Tolerancja koni na niskie temperatury jest dużo lepsza niż na wysokie, szczególnie gdy są połączone z wysoką wilgotnością powietrza. Gdy temperatura spada do poniżej -15 stopni C , zapotrzebowanie rośnie o 2,5% z każdym kolejnym ujemnym stopniem. Dla nowonarodzonych źrebiąt dolna graniczna temperatura to +20, a dla roczniaków jest to 0 stopni C.
Dodatkowe zapotrzebowanie energetyczne związane z ruchem
Konie użytkowane pod siodłem, do skoków, biegów oraz konie pociągowe wymagają dodatkowej energii związanej z pracą mięśni. Dla koni pociągowych można skorzystać ze wzoru wykonanej pracy, która jest iloczynem siły (w niutonach) i pokonanej drogi (w metrach). Otrzymany wynik wyrażony w Nm odpowiada dodatkowym J (1Nm=1J). Energia dostępna w mięśniu jest przekształcana w 20-35% w energię kinetyczną, reszta jest tracona w postaci ciepła. Należy to uwzględnić przy obliczeniu całkowitego zapotrzebowania, na które składają się zapotrzebowanie bytowe, związane z ruchem i na pracę w zaprzęgu.
Konie użytkowane pod siodłem
Aby obliczyć zapotrzebowanie związane z ruchem, należy wykorzystać informacje o stopniu zużycia tlenu ( 1l tlenu odpowiada 20 kJ energii). Można skorzystać tu z zależności praca= masa x droga. Należy jednak wziąć pod uwagę rodzaj ruchu oraz jego prędkość, rodzaj podłoża, warunki klimatyczne, stopnień wytrenowania konia oraz umiejętności jeźdźca. Przy obliczeniach dla koni wierzchowych należy uwzględnić łączną wagę konia oraz jeźdźca. Przyrost zapotrzebowania w stosunku do osiąganej prędkości rośnie nieproporcjonalnie szybko, osiągając ekstremalne wartości przy maksymalnych prędkościach.
Pod względem dodatkowego zapotrzebowania na energię podczas skoków, przyjmuje się, że uniesienie 100 kg m.c. na wysokość 1m wymaga około 3kJ, czyli około 15-20 razy więcej niż podczas ruchu po płaskiej powierzchni.Generalna zasada mówi, że przy wykonywaniu pracy lekkiej zapotrzebowanie wzrasta do 25% względem zapotrzebowania bytowego, przy średniej pracy jest to 25-50%, a przy pracy ciężkiej 50-100%!
Dodatkowe zapotrzebowanie energetyczne związane z ciążą
Dodatkowe zapotrzebowanie źrebnych klaczy powinno być uwzględniane po 200 dniu ciąży, ponieważ dopiero wtedy płód zaczyna szybko rosnąć. Jednak już między 5 a 7 miesiącem klacz przybiera na wadze i już wtedy powinno się uwzględnić niewielki dodatek energetyczny. Całkowite zapotrzebowanie klaczy źrebnej wynosi odpowiednio 1,3 (8 miesiąc) do 1,5 (11 miesiąc) zapotrzebowania bytowego. Klacze te wymagają około 6-7 g białka ogólnego strawnego na 1MJ energii strawnej. Gdy klacz zaczyna karmić ilość niezbędnego białka wzrasta do 9g/1MJ. Podczas 3 pierwszych miesięcy laktacji zapotrzebowanie na energię znacznie wzrasta, co jest związane z produkcją pokarmu dla źrebaka, po tym okresie gwałtownie spada.
Zapotrzebowanie młodych koni
W pierwszych miesiącach źrebak pobiera niezbędne do życia składniki z mlekiem matki, dlatego ważne jestodpowiednie żywienie klaczy w okresie ciąży i pierwszych trzech miesiącach karmienia młodego. Później coraz większy udział w żywieniu odsadka ma pasza objętościowa, jednak należy pamiętać że siano i owies nie są w stanie dostarczyć mu odpowiednich aminokwasów egzogennych (lizyna i metionina). Ich brak może powodować zwolnienie tempa wzrostu, osłabiać kopyta i odporność młodego konia. Konieczne jest wtedy rozszerzenie diety o odpowiednio zbilansowaną paszę lub suplementy. Zapotrzebowanie energetyczne młodych koni jest stosunkowo wysokie, dla źrebaka od 3 do 6 miesiąca życia wynosi 63MJ (dla koni które w doroslym życiu osiągną masę 500kg).
Samodzielne wyliczenie zapotrzebowania konia jest niezwykle trudne i nawet dietetycy określają je w przybliżeniu. Każdy koń to indywidualny organizm i możemy określić jego potrzeby jedynie orientacyjnie. Ważne, aby obserwować zachowanie naszego konia oraz prowadzić odpowiednie pomiary ciała oraz podstawowe badania krwi, aby w razie potrzeby móc odpowiednio zmodyfikować jego dietę.
Każda pasza Red Mills posiada opis z zaleceniami dotyczącymi jej dawkowania w zależności od etapu życia, obciążenia pracą oraz wagi konia. Jeżeli masz wątpliwości dotyczące wyboru paszy lub dawkowania napisz do nas na kontakt@redmills.com.pl lub skonsultuj się ze swoim żywieniowcem.
